Opryszczka: wszystko musisz wiedzieć

Wykwity opryszczki (popularnie: opryszczka lub „zimno”) są grupami pęcherzyków wypełnionych płynem. Pęcherzyki często występują w skupiskach na wardze i wokół ust. Przed wystąpieniem wykwitu często wyczuwalne jest mrowienie lub kłujący ból. Później pojawiają się pęcherze, które zwykle pękają, sączą się, a następnie pokrywają się strupami i znikają w ciągu kilku dni do dwóch tygodni. W przypadku braku leczenia wykwit opryszczki utrzymuje się na skórze zwykle przez 7 do 10 dni, ale może też pozostawać na skórze do dwóch tygodni. Mimo że na opryszczkę nie ma lekarstwa, ból i nasilenie objawów związanych z wykwitem można kontrolować, a proces gojenia — przyspieszyć.

Wykwity opryszczki powoduje wirus herpes simplex typu 1 (HSV‑1). Istnieją dwa typy wirusa herpes simplex: HSV‑1 i HSV‑2. Ten pierwszy jest odpowiedzialny za powstawanie wykwitów opryszczki wargowej, zlokalizowanych wokół ust, najczęściej na wargach. Opryszczka typu 1 jest powszechnie znana po prostu jako zwykła opryszczka lub „zimno”, natomiast wirus HSV‑2 powoduje opryszczkę narządów płciowych. Ogólnie rzecz biorąc, opryszczka jest wysypką na skórze i błonach śluzowych. Charakteryzuje się zaczerwienieniem problematycznego obszaru, a następnie powstawaniem pęcherzyków, które mogą pękać, wskutek czego tworzą się strupy.

Do pierwotnego zakażenia wirusem opryszczki zwykle dochodzi u osób w wieku poniżej 20. roku życia, nawet u niemowląt, już w wieku 6 miesięcy. Istnieje wiele możliwych dróg zakażenia: bezpośredni kontakt z wirusem poprzez ślinę, pocałunek, dotyk czy używanie tych samych przedmiotów osobistych z osobą zakażoną. Warto wiedzieć, że nosiciel wirusa może zarażać w każdym czasie, bez względu na to, czy w danej chwili występuje u niego wykwit opryszczki. Wirus opryszczki przenika do organizmu poprzez uszkodzenie w skórze w okolicy ust lub w jamie ustnej. Wykwit pojawia się w ciągu zaledwie kilku dni. Po tym początkowym zakażeniu wirus pozostaje uśpiony wewnątrz komórek nerwów twarzy. W około jednej trzeciej przypadków wirus może się „obudzić” lub ponownie przejść w stan aktywności — mamy wtedy do czynienia z opryszczką nawracającą. Gdy nastąpi ponowne przejście w stan aktywności, wirus wycofuje się z nerwów i trafia do komórek skóry, powodując wykwity: pęcherzyki wokół ust, w jamie ustnej lub, w około 10% przypadków, na nosie, podbródku lub policzkach.

Do wykwitów opryszczki może przyczyniać się stres, w tym stres emocjonalny, zmęczenie, brak snu, osłabienie układu odpornościowego, choroba, w przebiegu której wystąpiło zakażenie lub gorączka, zabieg chirurgiczny (w tym interwencja dentystyczna), miejscowy uraz skóry, zmiany hormonalne (np. miesiączka lub zażywanie pigułek antykoncepcyjnych), a nawet działanie słońca lub wiatru. Jeżeli problem opryszczki dotyczy również Ciebie, możesz założyć dzienniczek, w którym będziesz notować czynniki takie jak aktywność, choroby i zdarzenia życiowe, aby zorientować się, co poprzedza powstawanie wykwitów. Pomoże Ci to ograniczyć listę potencjalnych czynników powodujących wykwity. U osób z nawracającą opryszczką do wykwitów dochodzi nie częściej niż trzy razy w roku, a częstotliwość występowania wykwitów zasadniczo zmniejsza się z czasem.

Tak. Opryszczka zwykle przenosi się z osoby na osobę w sytuacji bliskiego kontaktu, takiej jak pocałunek, ale zarazić można się również dotykając przedmiotów, na powierzchni których obecny jest wirus — np. ręczników, sztućców czy maszynek do golenia. Możesz zarażać innych od momentu, gdy zaczniesz odczuwać mrowienie lub inne oznaki wykwitu opryszczki, aż do całkowitego wygojenia się zmian. Zatem powszechne założenie, że opryszczka nie jest już zaraźliwa po pokryciu się strupami, jest nieprawdziwe. Niestety opryszczka jest zaraźliwa nawet wtedy, gdy wykwity nie są już widoczne, ponieważ możesz przenieść wirusa na inne osoby, nawet gdy znajduje się on w stanie uśpienia.

Po pierwszym zakażeniu wirusem wykwity powstają zazwyczaj w ciągu kilku dni. Oznaki i objawy mogą być różne, w zależności od tego, czy jest to pierwszy wykwit, czy nawrót, który zazwyczaj cechuje się mniejszym nasileniem. Wykwity opryszczki często powstają w tym samym miejscu, co wcześniej, a proces rozwoju opryszczki dzieli się zwykle na pięć etapów, które trwają łącznie od 7 do 10 dni. Wczesne etapy są najbardziej bolesne i charakteryzują się największą wrażliwością.

Zazwyczaj pierwszymi objawami opryszczki są mrowienie, swędzenie lub pieczenie, zwykle wokół ust. Następnie zaczynają pojawiać się pęcherze wypełnione płynem. Warto pamiętać, że chociaż pęcherze zazwyczaj tworzą się wokół ust i nosa, mogą pojawić się w dowolnym miejscu na twarzy. Większość ludzi zauważa, że ​​opryszczka zaczyna się po wystąpieniu określonych czynników wyzwalających, zwykle zimnej pogody lub stresu.

Pomiędzy wykwitami wirus HSV‑1 ukrywa się w komórkach nerwów, dlatego opryszczka nigdy nie jest całkowicie wyleczona. Po pierwszym zakażeniu wirus pozostaje uśpiony w komórkach nerwów twarzy do końca życia nosiciela. Chociaż spontaniczne nawroty są możliwe, istnieją liczne i różnorodne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które mogą prowadzić do przejścia wirusa ze stanu uśpienia do gwałtownego namnażania, a tym samym do powstania wykwitów. Czynniki te są różne u każdego nosiciela, dlatego nie da się sporządzić ich ogólnej listy; po prostu pewne zdarzenia życiowe mogą budzić wirusa i prowadzić do nawrotu wykwitu opryszczki. Świadomość osobowych czynników powodujących wykwity jest istotnym krokiem w radzeniu sobie z opryszczką.

Ponieważ wirus nigdy nie opuszcza organizmu po pojawieniu się pierwszego wykwitu, opryszczki nie da się wyleczyć, ale jej objawy można kontrolować. Na najwyżej kilka godzin lub na dzień przed pojawieniem się wykwitu opryszczki najprawdopodobniej będziesz odczuwać mrowienie lub swędzenie w okolicy warg.

Dyskretny plaster na opryszczkę COMPEED® mogą pomóc zapobiegać nasilaniu się wykwitów opryszczki i powstawaniu licznych strupów. Dzięki zawartości aktywnego żelu hydrokoloidowego plaster może również przyspieszyć gojenie się wykwitów. Ponadto plastry na opryszczkę COMPEED® są dyskretne, co pomaga uniknąć zakłopotania w interakcjach społecznych. Plastry te można stosować na każdym etapie rozwoju wykwitu. Wciąż obowiązuje przy tym ta sama ogólna zasada: im szybciej, tym lepiej. Dyskretne plastry na opryszczkę COMPEED® nie tylko pomagają w szybszym gojeniu się wykwitów, ale również łagodzą ból i zmniejszają ryzyko przeniesienia zakażenia z rany. Plaster działa jak bariera ochronna, skutecznie zmniejszając ryzyko przeniesienia wirusa na inne osoby. Plastry te sprawdzają się jako wysoce skuteczna metoda leczenia opryszczki wargowej, jednocześnie zabezpieczając ranę przed zewnętrznymi czynnikami środowiskowymi.

Inną opcją są leki przeciwwirusowe, które mogą powstrzymać replikację wirusa, tym samym zapobiegając powstawaniu wykwitów opryszczki, lub przynajmniej zmniejszyć rozmiar wykwitów i skrócić czas gojenia. Leki przeciwwirusowe przeznaczone do leczenia opryszczki zwykle są dostępne w formie doustnej lub kremów.