Czym jest modzel i co go powoduje? Wszystko, co musisz wiedzieć.

Modzele — obok odcisków — są jedną z najpowszechniejszych dolegliwości stóp. Modzele na stopach są zazwyczaj spowodowane noszeniem źle dopasowanych butów, nienoszeniem skarpetek lub chodzeniem boso, co prowadzi do zwiększonego tarcia i twardnienia skóry. Najczęstszym miejscem powstawania modzeli jest spodnia część przedniej części stopy lub pięta, czego przyczyną jest nierównomierny rozkład ciężaru. W niektórych rzadkich przypadkach przyrost tkanki modzelowatej powodowany jest przez zaburzenia skórne.
Na powstawanie modzeli zasadniczo bardziej narażone są osoby, u których występują wady stóp — na przykład płaskostopie, zaburzenia chodu czy deformacje stóp (paluch koślawy itp.) — a także osoby posiadające mniej elastyczną skórę lub wykonujące pracę/zawód, który wymaga dużo stania lub chodzenia. Kobiety są bardziej podatne na powstawanie modzeli, częściowo dlatego, że częściej niż mężczyźni noszą mniej wygodne obuwie, na przykład z wysokimi obcasami. Modzele nie powstają wyłącznie na stopach. U niektórych muzyków, na przykład u gitarzystów lub skrzypków, modzele powstają na czubkach palców u rąk lub na podbródku z powodu tarcia powodowanego przez instrument. To samo dotyczy ogrodników i architektów krajobrazu, osób pracujących przez dłuższy czas narzędziami ręcznymi i podnoszących ciężkie przedmioty.

Wśród objawów modzeli należy wymienić:

• suchość skóry
• łuszczenie lub woskowaty wygląd
• zgrubienie skóry prowadzące do nierówności
• szorstkość
• lekka tkliwość (ale nie bolesność) przy nacisku

Ponieważ odciski i modzele są bardzo podobne i ściśle ze sobą powiązane, rozróżnienie tych dwóch dolegliwości może być trudne; poniżej przedstawiamy jednak kilka wskazówek, aby łatwiej określić, czy to, co widzisz i czujesz, jest modzelem, czy odciskiem:

• Modzele zazwyczaj zajmują większą powierzchnię, niż odciski, które na ogół są mniejsze.
• Modzele występują w bardzo różnych kształtach, podczas gdy odciski są zwykle okrągłe, a ich granice można jednoznacznie określić.
• Modzele zazwyczaj nie są bolesne, podczas gdy odciski mogą być bolesne pod naciskiem.
• Odciski mają wyraźny, twardy środek, niekiedy otoczony skórą, w której rozwinął się stan zapalny.

Modzele zwykle powstają na podeszwach stóp, dłoniach i kolanach. Odciski często występują na nieobciążonych obszarach skóry.

Wiemy już, co to takiego modzele. Jak zatem powstają? Zewnętrzna warstwa skóry składa się głównie z komórek zwanych keratynocytami. Są to wyspecjalizowane komórki skóry wytwarzające keratynę — substancję, która tworzy twardą strukturę. Struktura ta pomaga chronić organizm przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, takimi jak wysoka temperatura, promieniowanie ultrafioletowe czy infekcje. Modzele są wynikiem zwiększonej produkcji keratyny (tzw. hiperkeratoza), poprzez którą organizm próbuje chronić się przed tarciem lub uciskiem.

Modzele powstają w wyniku tego, jak stoimy i chodzimy. Podczas normalnego chodu ciężar ciała przenoszony jest z pięty na przednią część stopy. W tych dwóch częściach ciała skóra jest najgrubsza, dzięki czemu wytrzymuje nacisk. Jeżeli skóra musi bronić się przed nadmiernym naciskiem, powstaje zgrubienie w postaci modzelu (lub odcisku). Powstanie modzelu można opisać jako reakcję organizmu na tarcie, do którego dochodzi na skutek ocierania skóry o kość, materiał obuwia lub ziemię.
Jak opisano powyżej, modzel (lub nagniotek) jest obszarem pogrubionej, twardej skóry na podeszwie stóp lub wewnątrz dłoni. Modzel może być oznaką problemów będących źródłem tej dolegliwości, takich jak nieprawidłowości dotyczące kości, nieprawidłowy chód czy niewłaściwe obuwie. Rodzaj skóry również może być czynnikiem ryzyka występowania modzeli, jako że ludzie o suchej, a tym samym mniej jędrnej skórze, są bardziej podatni na przyrost tkanki modzelowatej. Czynnikiem ryzyka może być również wiek, ponieważ z upływem czasu zanika podskórna tkanka tłuszczowa, w wyniku czego skóra staje się mniej elastyczna. W związku z powyższym osoby starsze są bardziej podatne na modzele śródstopia.
Najczęstszą przyczyną powstawania modzeli jest noszenie butów źle dopasowanych lub na wysokim obcasie. Noszenie obuwia, które jest za wysokie, za wysoko wysklepione, ma twardą podeszwę lub podeszwę skórzaną, może mieć duży wpływ na rozkład ciężaru ciała na stopach, a tym samym przyczyniać się do powstawania kłopotliwych obszarów, bardziej narażonych na rozwój modzeli w reakcji na ten niepożądany nacisk. Jeżeli tak jest w Twoim przypadku, zalecamy w możliwie największym stopniu ograniczyć noszenie takiego obuwia.
Ponadto do powstawania modzeli na stopach, w tym palcach nóg czy piętach, może przyczyniać się wysiłek fizyczny, do którego nie jest się przyzwyczajonym, lub długie okresy stania, podobnie jak chodzenie bez skarpetek lub boso. Z tego powodu w miarę możliwości należy unikać takich sytuacji.
Jednak noszenie dobrze dopasowanych butów niekoniecznie daje nam taryfę ulgową od modzeli na stopach. Wykonywany zawód może być czynnikiem ryzyka. Z wysokim ryzykiem powstawania modzeli wiąże się, między innymi, wykonywanie zawodu listonosza, pielęgniarki, kelnera czy stewardessy.

Chociaż modzele często nie są poważnym problemem, mogą powodować dyskomfort i wyglądają nieestetycznie. Przy odrobienie cierpliwości można je leczyć w warunkach domowych. Pierwsze, co musisz zrobić, to zmiękczyć skórę, aby ułatwić usunięcie modzelu. Można to osiągnąć, zanurzając problematyczny obszar w ciepłej wodzie z mydłem. Można również zastosować sól Epsom, kremy złuszczające, a nawet sodę oczyszczoną. Plastry na zrogowacenia COMPEED^® mogą być bardzo pomocne, ponieważ tworzą wilgotne środowisko ochronne, które utrzymuje się przez dłuższy czas, zapewniając amortyzację i jednocześnie łagodząc ewentualny dyskomfort lub ból. Gdy modzel stanie się miękki i delikatny, można zetrzeć go pumeksem lub pilnikiem do stóp. Należy wziąć pod uwagę, że aby uzyskać zadowalające wyniki, może być konieczne złuszczanie skóry przez kilka dni pod rząd. Ścierając modzel, nie spiesz się i nie używaj nadmiernej siły, a także powstrzymaj się od używania ostrych przedmiotów (np. żyletek) w celu usunięcia lub zmniejszenia modzelu. W ten sposób możesz uszkodzić skórę, torując drogę zakażeniu.
Wszystkim zabiegom powinny towarzyszyć środki zapobiegawcze, które należy podjąć w celu odciążenia punktów nacisku i zapobieżenia nawrotom modzeli. Przykładowym środkiem zapobiegawczym jest stosowanie ochronnych nakładek lub wkładek. Pomocne może okazać się też noszenie grubych skarpetek. Wyściełane ortopedyczne wkładki do butów, zaprojektowane specjalnie dla Twojej stopy, mogą być pomocne w przypadku deformacji stóp stanowiącej podłoże problemu. W przypadku modzeli na rękach korzystaj z wyściełanych rękawic podczas pracy z narzędziami.

Mimo że modzele zwykle nie są poważnym problemem, należy zasięgnąć porady lekarskiej, jeżeli modzel stanie się bolesny lub wda się w niego stan zapalny. Jeżeli skóra jest niewrażliwa z powodu słabego krążenia, cukrzycy lub uszkodzenia nerwów, przed rozpoczęciem leczenia modzeli również należy skonsultować się z lekarzem.
Jeżeli niepokoi Cię częstość nawracających modzeli, dobrym pomysłem może być wizyta u lekarza lub podiatry w celu wykluczenia bądź stwierdzenia nieprawidłowości dotyczących stóp — na przykład deformacji, nieprawidłowej budowy lub ułożenia kości czy nieprawidłowego chodu. Wtedy zastosowanie właściwej wyściółki lub korekcyjnych wkładek do butów może pomóc zapobiec nawracaniu odcisków — jednak w rzadkich przypadkach może być konieczny zabieg chirurgiczny.
Jeżeli chcesz dowiedzieć więcej o sposobach leczenia modzeli, czytaj dalej.